در عرصه بین‌المللی چند سالی است که بانک‌ها پدیده‌‌ای به نام بانکداری نوین را تجربه میکنند. موضوعی که تجربه آن با استفاده از فناوری‌‌های پیشرفته از جمله فناوری اطلاعات، برای انجام کارهای گوناگون بانکی امکان‌پذیر شده است. هنگامی که بحث پیوند فناوری اطلاعات و ارتباطات با امور مختلف مطرح میشود، پیوند میان این فناوری و بانکداری یکی از ملموس‌ترین و بدیهی‌ترین نکاتی است که به ذهن خطور می‌کند. بدون شک استفاده از دستاوردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در صنعت بانکداری راه‌حل‌های بی‌همتایی را برای پیشبرد فرایندهای مالی و تجاری در جهان امروز که سرعت و رقابت فزاینده در آن حرف اول را می‌زند در اختیار ما می‌گذارد. از جمله این راه‌‌حل‌‌ها میتوان به سیستم‌های بانکداری متمرکز (Core Banking) اشاره کرد که در سال‌های اخیر گسترش فراوانی یافته و به عنوان بستر و زیرساخت ارائه سایر خدمات نوین مطرح شده است.
سامانه بانکداری متمرکز (Core Banking) به مجموعه‌‌ای از خدمات بانکی گفته میشود که در یک مجموعه نرم‌افزاری پیاده‌سازی شده و اطلاعات آن عمدتاً در یک بانک اطلاعاتی متمرکز ادغام میشود و قابلیت ارائه خدمات به کلیه شعب و سایر زیرمجموعه‌‌های بانک را از محل این بانک اطلاعاتی متمرکز در هر لحظه داراست.
در نرم‌افزارهای بانکی متمرکز، با توجه به دسترسی هر شعبه به کلیه اطلاعات بانک که به صورت متمرکز نگهداری میشود و در هر لحظه قابل دسترسی است، نه تنها در هر شعبه میتوان به مشتریان سایر شعب بانک نیز خدمات درخواستی ارائه کرد، بلکه کانال‌های دسترسی جدیدی مانند کارت، اینترنت، تلفن‌بانک، پیامک، موبایل و بانکداری باز (Open API) هم سرویس‌های مورد نظر مشتریان را ارائه خواهند کرد.
اجزای مختلف یک سامانه بانکداری متمرکز
تاکنون هیچ قالب و استاندارد خاصی در زمینه اجزای یک سامانه جامع بانکداری متمرکز ارائه نشده است و هر یک از تولیدکنندگان این محصولات بر اساس ایده‌ها و تجربیات و جمع‌بندی درخواست‌های مشتریان خود و با اتکا به دانش فناوری اطلاعات کارکنان بخش آی‌تی اقدام به ارائه محصولات متنوع بانکی کرده‌اند. همچنین دسته‌بندی محصولات (سرویس‌های) مختلف بانکی و چیدمان آنها در کنار هم بر اساس شباهت موضوعی و عملکردی، با مد نظر قرار دادن ملاحظات بومی، فرهنگی و کاربردی و کمی هم به صورت سلیقه‌ای انجام شده است.
در حال حاضر بانک‌های ایرانی در مقیاس‌های بزرگ و کوچک و از بانک‌های دولتی گرفته تا بانک‌های خصوصی، تجربه‌های متعدد و متفاوتی را در زمینه خرید/توسعه و استقرار سامانه‌های کر بانکینگ داشته‌اند. با این مقدمه بر اساس بررسی و مطالعه نمونه‌های موجود نرم‌افزارهای خارجی و داخلی، و با توجه به روال‌های گردش کار بومی (بانک‌های ایرانی)، میتوان اجزا و ویژگی‌های زیر را به عنوان نمونه مناسب برای یک سامانه جامع بانکداری متمرکز مطرح کرد.
سامانه‌های بانکداری متمرکز در بانک‌های ایران
بر اساس بررسی‌های صورت‌گرفته میتوان گفت در حال حاضر تمامی بانک‌های ایران از سامانه متمرکز بانکی استفاده میکنند. برخی از این سامانه‌ها تولید و توسعه‌یافته داخلی و برخی دیگر محصولات خارجی بومی‌سازی‌شده توسط شرکت‌های نرم‌افزاری هستند. اما اینکه این سامانه‌ها تا چه حد نیاز بانک‌ها را برآورده ساخته است به صورت دقیق قابل اندازه‌گیری نیست. ولیکن میزان پوشش اجزا و ویژگی‌های بیان‌شده در بالا و سطح بلوغ شرکت‌های داخلی در زمینه تولید ماژول‌های بانکی می‌تواند در مقایسه نسبی محصولات موجود به کار رود.
منبع: پیوست
