بدون تردید تصمیم گیری یکی از مهمترین مهارتهای زندگی محسوب میشود. زیرا فرد همواره باید یک راه را از میان راههای گوناگون انتخاب کند. انسانها در هر روز تصمیمات بسیاری می گیرند که بعضی از آنها بسیار مهم برخی دیگر کم اهمیت اند. گاه حتی افراد متوجه برخی از تصمیماتی که در روز میگیرند، نمیشوند مثلاً اینکه چه ساعتی از خواب بلند شوند یا از خانه بیرون بروند و... .
اما گاه تصمیم گیری در مورد برخی از مسائل کار سادهای نیست و به بررسی بیشتری نیاز دارد. زیرا آن تصمیم در زندگی آینده افراد نیز پیآمدهای بسیاری دارد. یکی از این مسائل، تصمیم گیری برای ازدواج با یک فرد خاص است.
انواع تصمیم گیری
تصمیم گیری احساسی: در این حالت افراد براساس احساسی خاص مانند عشق، خشم، کینه، حسادت و... تصمیم میگیرند.
تصمیم گیری اجتنابی: تصمیمی که فرد به دلیل ترس و نگرانی های، سعی می کند تا حد امکان آن را به تعویق بیاندازد. اینگونه اتخاذ تصمیم امکان آن را به وجود میآورد که فرد فرصت های مناسب زندگی خویش را از دست بدهد.
تصمیم گیری اخلاقی: تصمیمی است که فرد برای انجام آن به دلایل اخلاقی تکیه میکند. ادامه دادن به یک زندگی مشترک مملوء از تنش به دلیل وجود فرزند، نمونه بارزی از این تصمیم گیری است.
تصمیم گیری مطیعانه: در این تصمیمگیری دیگران برای یک یا دو نفر در زمینه ی موضوعی تصمیم می گیرند. بدون آنکه فرد یا افرادی که تصمیم برای آنها گرفته میشود نقشی در این تصمیمگیری داشته باشند. مانند ازدواجهای سنتی.
تصمیم گیری عجولانه: گاه افراد بسیار سریع و بدون توجه به عاقبت کار، یا ارزیابی کامل و بدون توجه به موقعیتها و شرایط تصمیم میگیرد. مثلاً زمانی که فردی طرف مقابل را برای تصمیم گیری در ازدواج به عجله ترغیب میکند و قدرت تفکر در مورد یک عمل درست را از او میگیرد.
تصمیم گیری عقلانی: تصمیم گیری که براساس تفکر، بررسی و مطالعه، ارزیابی و تحقیق صورت میگیرد. این تصمیم گیری براساس واقعیات است و معمولاً خطا و اشتباه در آن بسیار کمتر است. این تصمیم گیری، سالمترین تصمیم گیریهاست.
مهارت تصمیم گیری مطلوب
افراد باید برای یک تصمیم گیری مطلوب به تواناییهای خاصی چون افزایش خودآگاهی، درک ارزشهای فردی و خانوادگی، مهارتهای انتخاب هدف، روابط بین فردی و... مجهز باشند. علاوه بر اینها تصمیم گیری مراحلی هم دارد.
داشتن اطلاعات: برای اینکه افراد بتوانند در مورد مسائل تصمیم بگیرند باید در مورد آن اطلاعات کافی داشته باشند. «تحقیق» و «گفتگو» برخی از راههایی هستند که فرد می تواند از طریق آنها در مورد شخص مورد نظرش اطلاعات کسب نماید.
ارزیابی اولیه و ساخت پیش فرض: فرد میتواند با توجه به اطلاعات به دست آمده، به ارزیابی فرد مقابل پرداخته و در مورد او به پیش فرضی خاص برسد.
مشورت: پس از کسب اطلاعات کافی و دقیق و ارزیابی اولیه نوبت به مشورت با اهل فن و افراد با تجربه میرسد.
ارزیابی نهایی و نتیجه گیری
تمرین: سعی کنید برای دستیابی به این مهارت (تصمیم گیری)، گامهای زیر را در مورد مسائل مختلف طی کنید تا به تصمیمی درست و عاقلانه نائل آیید.
- مسئله: ............................................................
- انتخابها یا راه حل های ممکن مربوط به این مسئله را نام ببرید.
- اطلاعات لازم در مورد هر راه حل را جمع آوری کنید. (ارزشها، اهداف و... هر راه حل)
- معایب و محاسن هر تصمیم را بنویسید.
- تصمیم گرفته و یکی از راه حل ها را انتخاب کنید. سپس دلایل انتخاب آن را بنویسید.
اکرم اشرفی نژاد
بخش کلوپ ازدواج تبیان
نظر شما